Tartışmalı bağımsızlık referandumunun sembol karesinin hikâyesini anlatacağız size. Hani şu Barzani ve bir grup Batılı diplomatın bir masa etrafında toplandığı, Kürt liderin elma kestiği fotoğraf... Referandumdan bir gün sonra çekilen kare çok tartışıldı, Cumhurbaşkanı Erdoğan da kayıtsız kalmadı. “Barzani, herhalde bunlardan alıyor gücü” dedi. Fransız diplomat Frederic Tissot, o isimlerden biriydi.
Tissot, 2008-2012 yılları arasında Fransa’nın ilk Erbil Konsolosu’ydu. Şu sıralarda da ülkesinin prestijli üniversitelerinden Sciences Politiques’te ders veriyor. Peki Kürt siyasetine merakı nereden geliyor? Tissot aslında tıp doktoru. 1980’lerde 3 yıl boyunca Irak’ın Kürt bölgesinde görev yaptı. Kendi ifadesiyle: “Kürt halkıyla doktorluk dönemimde tanıştım. Ve nasıl bir adaletsizliğin kurbanı olduklarını gördüm.” Referandumun Kürtler için pek de iyi olmayankısa vadeli sonuçları ortaya çıktıktan sonra, Habertürk Tissot’a ulaştık. Paris’teki evinden Skype aracılığıyla görüştü.
Çok konuşulan bir fotoğrafınız vardı. Siz ve daha pek çok Batılı diplomat, Barzani’nin yanındaydınız. Erdoğan, tepki gösterdi, “Herhalde bu isimlerden güç alıyor” dedi. Barzani’yi yanlış yönlendirdiğiniz eleştirisi de yapıldı...
"BARZANİ'Yİ YANLIŞ YÖNLENDİRDİK"
Evet, yanlış yönlendirdik. Haklılar. Referandum sonrasında Kürt halkı için ortaya çıkan sonuca bakın! Yapılan analizler, verilen akıllar yanlıştı. Benim için bu bir onur değil artık, utanç. Fotoğrafa gelince... Referandumun ertesinde çekildi. Selahaddin’de öğle yemeği için buluşmuştuk.
Tissot (sağda) ve İran KDP’sinin öldürülen lideri Abdurrahman Kasımlo, 1981’de İran’da
Mesud Barzani, Kürt yetkililer ve bir grup Batılı diplomat, referandumun ertesi günü yemekte. Barzani’nin hemen solundaki, Tissot. Onun solundaki, eski Fransa Dışişleri Bakanı Bernard Kouchner. Barzani’nin sağındaki ise Fransız sosyolog Bernard Henri Levy.
‘BARZANİ ELMADAN İKRAM ETMEDİ, KENDİSİ YEDİ’
- Hepiniz bir masa etrafındaydınız ve Barzani bir elma kesiyordu. Fotoğrafı herkes farklı yorumladı.
Evet, Barzani “Son Akşam Yemeği” tablosundaki İsa gibiydi. Çok komikti. Yemek sonrası bize meyve ikram ettiler. O sırada konuklardan bazıları Barzani’yle konuşmak için yanına gitti. Sonra içlerinden biri fotoğraf çekmek istedi, herkes kareye girmek için oraya gitti.
Frederic Tissot
- Barzani, elmadan ikram etti mi?
Hayır hepsini kendisi yedi (Gülüyor). Barzani’yi iyi tanırım. Karşılıklı saygı duyarız.
- Şimdi olsanız Barzani’ye ne önerirdiniz? Referandumu ertelemeyi mi?
Belki. Emperyalistler çoğu zaman size “Hayır, bekle. Yarın yapsan daha iyi olur sevgili çocuğum, daha çok küçüksün” derler. Benim önerim şuydu: “Hayır, bu yanlış”. Ve sonuçlara bakılırsa önerim yanlıştı. Ama yine de tamamen yanlış diyemem. Çünkü Irak’ın, Suriye’nin geleceğinde huzur göremiyorum. Uluslararası toplum ne zaman masaya oturup barışı getirmeye karar verecek? Bu olduğu zaman Kürtler de masada yerini almalı.
Tissot, Barzani’den hizmet nişanı alırken, 2013
- Barzani referandum sonuçlarını dondurmayı önerdi ancak Bağdat “İptal et” dedi. Erbil ne yapmalı?
İbadi’yle müzakere etmeli. Barzani’nin sonuçları iptal etme gibi bir gücü yok. Sandıklara atılan oyları geri mi toplayacak? Birleşmiş Milletler özel bir temsilci atamalı mesela.
‘YENİ BAŞKANLIK SEÇİMİ YAPILMALI’
- Barzani’nin görevi devretme kararına ne diyorsunuz?
Cesur bir karar. Diğer Kürt parti liderleri de aynı şeyi yapmalı. Erbil, Bağdat’la pazarlığı sürdürmeli.
- Yerine yeğeni ya da oğlunun geçeceği konuşuluyor.
Bu doğru olmaz. Başkanlık seçimi yapılmalı. Başkan Yardımcısı Kosret Resul var, KYB’li ancak Talabani Ailesi’nden değil. Bence seçime kadar yönetim onda olmalı.