Petrol fiyatları tepetakla oldu! İşte O Nedeni?

OPEC SONRASI SATIŞLAR HIZLANDI
Beklenti 30 milyon varil üretim sınırı olan ancak gerçekte 31.5 milyon varile kadar üretimin çıktığı OPEC ülkelerinin, fiyatlardaki arz fazlası baskıyı azaltmak için üretim kesintisine gidebileceği yönündeydi. Özellikle Nijerya, Venezüella, İran gibi ülkelerin “üretim kesintisi” için net isteklerine rağmen, birliğin en büyük petrol üreticisi olan S.Arabistan, yanına diğer Körfez ülkelerini de alıp üretim kesintisi önerisini devre dışı bıraktı. Hatta 4 Aralık OPEC toplantısının en büyük sürprizi olarak günlük üretim kotası “1.5 milyon varil” artırılarak resmen 31.5 milyon varil olarak ilan edildi. İşte bu karar kritik, 40 dolar eşiğinin hemen üzerinde duran Brent petrol fiyatlarının bu seviyeyi kırmasına neden oldu.
 
PETROL ÜZERİNDEN DARBE YİYENLER
Business HT’nin araştırmasına göre toplam gelirleri içinde GSYH’ye oranı en yüksek ülke, yüzde 46 ile S.Arabistan. Arkasından yüzde 26 ile Venezüella, yüzde 18 ile Rusya ve yüzde 15 ile Nijerya geliyor. Bu sebeple düşük petrol fiyatları karşısında S.Arabistan ve Rusya hariç bu ülkelerin sesinin yüksek çıkması anlaşılabilir. Diğer yandan en fazla petrol üreten ülkeler sıralamasında günlük 10.5 milyon varille Rusya, 9.5 milyon varille ABD ve 9 milyon varille S.Arabistan’ın geldiğini görüyoruz. Bu sıralamadaki ilk 3 ülkenin de farklı sebeplerle üretim kesintisi istemediği görülüyor.
 
HANGİ ÜLKE NEDEN İSTEMİYOR?
Sanırım konunun en can alıcı kısmı burası. S.Arabistan ile başlayalım. Petrol bağımlılığı en yüksek olan ülke. Bütçesinde yer alan giderleri karşılayabilmek için petrol fiyatlarının 100 doların altında düşmemesi lazım. Petrol çıkarma maliyeti 20 dolarlar mertebesinde olsa da, petrol gelirlerine bağımlılığı yüzünden 1 yılda 100 milyar dolar rezerve eritti. Düşük petrol işine gelmiyor. Ancak başta İran ve Rusya olmak üzere rekabet ettiği ülkeler ve stratejik sebepler dolayısıyla üretim kesintisine sıcak bakmıyor.
ABD; 2009 yılında keşfettiği “kaya gazı teknolojisiyle petrol üretimi” sayesinde son 6 yılda günlük ekstra 4.6 milyon varil petrol üretiyor. Toplam üretim seviyesi 9.5 milyon varil oldu. Üretim artışı sayesinde net ithalatçı olmaktan çıktı. Kaya gazı teknolojinde maliyetler hâlâ yüksek, 60-70 dolarlar seviyesinde. Ancak teknoloji gelişimi sayesinde bu maliyetlerin yakın zamanda 50 dolarına altına inmesi bekleniyor. ABD’nin, düşük petrol fiyatlarının Rusya başta olmak üzere birçok ülkede etkilerini gözlemek istediği tahmin ediliyor.
Rusya, düşük petrol fiyatların sert vurduğu ülkelerden biri. Gelirlerinin yüzde 55’i petrol ve doğalgazdan. Ancak içinde bulunduğu sıkıntılı durum, yaptırımlar Rusya’nın en ufak bir üretim kesintisine gitmesine izin vermiyor.
Sonuç...
Ciddi bir petrol ithalatçısı olmamız dolayısıyla düşen petrol fiyatlarını arkamıza yaslanarak seyredebiliriz. Ancak belli seviyelerin kırılmış olması, bazı petrol üreticisi ülkelerin agresif dış politika izlemelerine sebep olabilir. Bu durum da hem küresel hem de bulunduğumuz coğrafyadaki dengeleri zorlayacaktır.