Kalp krizine bağlı ölümlerin önlenebilmesi için tüm çocukların okula başlarken sağlık kontrolünden geçirilmesi ve düzenli aralıklarla elektrokardiyografilerinin (EKG) çekilerek değerlendirilmesi önerildi.
Balıkesir'in Gönen ilçesinde amatör futbol maçı sırasında 17 yaşındaki yardımcı hakem Halil Berke Aygün'ün kalp krizi geçirerek hayatını kaybetmesi ve 12 yaşındaki Beyzanur Önel'in Erzurum'da düzenlenen Minik Kızlar Basketbol Ligi müsabakasında fenalaşarak hastanede yaşamını yitiren yitirmesi, çocuk ve erken yaşta görülen kalbe bağlı ölümlere karşı alınabilecek tedbirleri yeniden gündeme taşıdı.
Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Haşim Olgun, AA muhabirine yaptığı açıklamada, çocuklarda kalbe bağlı ani ölümün toplumda bilinenden daha sık olduğunu belirtti.
Olgun, "kalbe bağlı ani ölümün", daha önce normal olan bir çocukta kalple ilgili bulguların, şikayetlerin başlamasından sonra bir saatten kısa bir sürede gerçekleşen ölüm olayı olarak tanımlandığını dile getirdi. Çocuklarda kalbe bağlı ani ölümleri tamamen önlemenin mümkün olmadığını söyleyen Olgun, alınacak bazı tedbirlerle ölümlerin önemli oranda azaltılabileceğini ifade etti.
- EKG önlem olabilir
Olgun, sporcu çocuklarda yaşanan kalbe bağlı ani ölümlerde en sık karşılaşılan durumun kalp kası kalınlaşması, yapısal kalp hastalıkları ve kalbi besleyen koroner arter damarlarının çıkış ve seyir bozuklukları olduğunu söyledi.
Bu nedenle spora başlarken alınan sağlık raporunun daha detaylı hale getirilebileceğini, hatta EKG ve incelemesini de içeren bu raporun tüm çocuklar için zorunlu tutulması gerektiğini ifade eden Olgun, şu değerlendirmede bulundu:
"Çünkü normal toplumdaki çocuklarda da ani ölüm, sanılandan daha fazla. Çocuklarda görülen kalbe bağlı ani ölümlerin en sık nedeni, kardiyak kanalopatiler olarak adlandırılan genetik kalp hastalıklarıdır. Bütün çocuklar okula başlarken muayene edilebilir, EKG çekilebilir, belli periyotlarla bu tekrarlanabilir. Ortaokula başlarken, liseye geçtiğinde gibi. Bu şekilde bir önlem alınabilir. Elbette buna rağmen yine ani kalbe bağlı ölümler meydana gelecektir, fakat bu ölümler önemli ölçüde azalacaktır. Spor yapacak çocuklarda, mutlaka bir çocuk kardiyoloğunun görmesi gerekir. Spor yaparken meydana gelen ölümlerin yarıdan fazlasında altta yatan bir kalp hastalığı olduğu otopsilerde saptanmıştır.
- Anında müdahale hayat kurtarır
Olgun, kalbe bağlı ani ölüm olduğunda, sağlık ekipleri gelene kadar yapılacak ilk müdahalenin hayati önem taşıdığına dikkati çekerek, şunları söyledi:
"Kalp durması vakalarında, yeniden canlandırma uygulamasının hemen o an yanında bulunan biri tarafından yapılması ölüm oranını azaltan en önemli faktördür. Öğrenci sayısı 500'den fazla olan okullarda elektro şok cihazı bulunmalı. Ortaokul ders programına temel yaşam desteği dersi konulmalı. Bu derslerde de teorik bilgiden daha çok pratik uygulama becerisi kazandırılmalıdır. Kalbe bağlı ani ölümlerin önlenmesi için olaya tanıklık eden kişiler tarafından ilk müdahalenin hızlı ve etkili şekilde yapılması gerekmektedir."
Olgun, hastane dışındaki kalp durması vakalarının sadece yüzde 6,7'sinin hastaneden taburcu olabildiğini ve bunların önemli bir kısmının da özürlü olarak yaşamaya devam ettiğine işaret ederek, "Çünkü sağlık ekibi olay yerine varana kadar iş işten geçmiş oluyor. Bu bağlamda ilk yeniden canlandırma uygulamasına hemen başlanması ve etkin kalp masajı ile suni solunum yapılması çok önemli. Bu şekilde ani kardiyak ölümlerinin azalması sağlanabilir" sözlerine yerdi.