Ardahan'ın Damal ilçesinin adıyla anılan geleneksel Damal bebeklerinin ustası 70 yaşındaki Fidan Atmaca, bebek yapımına genç neslin ilgi göstermemesinden yakınarak, "Duam, temennim yeni neslin buna sahip çıkmasıdır. Bu, sonuçta bizim kültürümüzdür. Yeni neslin bunu öğrendiğine ve isteyerek yaptığına şahit olsam çok rahat giderim öbür dünyaya." dedi.
İlçenin adını dünyaya duyuran Damal bebeklerinin en yaşlı ustası Atmaca, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 70 yaşına gelmesine rağmen, yörelerinin simgesi bebekleri yapmaya devam ettiğini belirtti.
Damal bebeği yapımında en zahmetli işin giysiler olduğunu anlatan Atmaca, en büyük arzusunun bu işi severek yapacak genç bir nesil bırakmam olduğunu ifade etti.
Atmaca, 35 yıldır sayısız kursta usta öğreticilik yaptığını ama yeni nesilde Damal bebeğine karşı yeterli ilgi göremediğini vurgulayarak, şunları söyledi:
"Tüm çabalarıma rağmen genç nesilde ümit görmedim. Gençlerin bu işi yapmasını çok istiyorum ancak özenmiyorlar. Çünkü çok zahmetli bir iş. Hala öğretmek istiyorum, öğretiyorum ama o isteği göremiyorum. Sadece verilen işi yapıyorlar, kendileri bir şey, farklılık eklemek istemiyorlar. Yani işin sanat boyutunu, meslek boyutunu çok düşünmüyorlar. Duam, temennim yeni neslin buna sahip çıkmasıdır. Bu, sonuçta bizim kültürümüzdür. Yeni neslin bunu öğrendiğine ve isteyerek yaptığına şahit olsam çok rahat giderim öbür dünyaya. Damal bebeği benimle yok olmasın. Bu işin sırrı, iğne batacak, kan çıkacak ki o zaman emek vermiş olacaksın. Bundan hayırlı kazanç olur. Zahmetsiz rahmet olmaz."
Yaşı itibarıyla artık verimli çalışamasa da her gün atölyede bebek yapmaya devam ettiğini ifade eden Atmaca, yetkililerin de gençleri Damal bebeği yapımına özendirmek için çalışmaya devam etmelerini istedi.
- Damal bebeği
Japonya'da 1996'da yapılan "yöresel folklorik bebekler" yarışmasında "el emeği" kategorisinde dünya birincisi olan Damal bebeği, bugün de yörede hala kullanılan Türkmen kadınlarının geleneksel kıyafetlerinin birebir kopyasını taşıması nedeniyle ilgi çekiyor.
Damal bebeğinin en önemli unsuru olan kıyafeti, üç etek, önlük, gömlek, şalvar, yelek, cepken-göğüslük, tor, fes, take ve kolçak gibi 37 parçadan oluşuyor. Kumaş, bez ve boncuk kullanılarak yapılan ve farklı renkleri bir arada barındıran Damal bebeği, oluşturduğu renk cümbüşü ile doğayı da temsil ediyor.
