Bitlis'in Adilcevaz ilçesinde yetişen cevizin markalaşması için Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Adilcevaz Kaymakamlığı ile Gıda, Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürlüğü çalışma yürütüyor.
Bitlis Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdür Vekili Bayram Baran, AA muhabirine, Adilcevaz'da 47 bin ceviz ağacının bulunduğunu ve bu ağaçların ilçe ekonomisine büyük katkı sağladığını söyledi.
İlçe merkezi ve bağlı 8 köyde yılda bin 600 ton civarında ceviz üretimi yapıldığını anlatan Baran, şöyle devam etti:
"Adilcevaz cevizinin kabuğu ince, içi beyaz ve yağ oranı yüksek. İç ağırlığı ise yaklaşık 10 gramdır. Bugüne kadar Adilcevaz cevizini tescilleyemedik. Bu kapsamda proje yaptık. Projeyle belirlediğimiz 'Adilcevaz 1' ve 'Adilcevaz 2' cevizinin sertifikasyon işlemi devam ediyor. Bu iki cevizinden aşılı ve sertifikalı fidan üretimi yapılıyor. 2 yıl önce ilimizde yaşanan don sebebiyle özelikle ceviz ağaçlarında büyük zarar meydana geldi. Bunun üzerine Adilcevaz Kaymakamlığı, İlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü ile Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Adilcevaz yöresinde soğuğa ve dona karşı dayanıklı üstün nitelikli cevizler belirleyerek, bahçe içinde koruma altına alma projesi hazırlandı. Bu kapsamda Tarımsal Araştırma ve Geliştirme Genel Müdürlüğüne (TAGEM) sunulan proje kabul edildi."
Proje kapsamında ilçede soğuğa ve dona dayanıklı, üstün nitelikli cevizlerin belirleneceğini ve bunların seralarda aşı yoluyla çoğaltılacağını bildiren Baran, sera ortamında fidanların muhafaza edileceğini kaydetti.
Islah edilerek üretilen sertifikalı fidanların, ilçe, il ve ülkenin diğer bölgelerine dağıtılacağını anlatan Baran, "Böylelikle ceviz ağaçları dondan korunacak. Ülke ekonomimize ceviz konusunda katkıda bulunacağız. Adilcevaz cevizinin markalaşması için çalışıyoruz. Tohumlu Tescil Sertifikasyon Merkezi Müdürlüğünce numuneler alındı. Sonuçlarını bekliyoruz. En kısa zamanda 'Adilcevaz 1' ve 'Adilcevaz 2' cevizleri sertifikalı ve aşılı olarak üretmeyi ümit ediyoruz." ifadelerini kullandı.
- Aşılı Ceviz Fidanı Üretim Serası projesi
İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü ile İl Özel İdaresince kurulan 500 metrekarelik serada ceviz fidanı üreten Mehmet Akkoyun da baharın gelmesiyle fidan sökümüne başladıklarını söyledi.
Adilcevaz ceviz fidanlarının karasal iklim koşullarına uygun olduğunu ifade eden Akkoyun, şöyle konuştu:
"Fidan sökümüne başladık. Sökümlerimizi genelikle iş makineleriyle yapıyoruz. İş makinesi fidanın köküne zarar vermediği için düzgün bir şekilde çıkarıyoruz. Fidanı alıp dikim yapan vatandaşlar hiçbir sıkıntı yaşamıyor. Sipariş üzerine bahçede söktüğümüz fidanları bekletmiyoruz. Son olarak Van'dan sipariş aldık. Orada ceviz bahçesi kurulacak. İlçemizde satışı beklenen yaklaşık bir milyon ceviz fidanı var."
Fidan satışında yetkililerden destek beklediklerini belirten Akkoyun, bölgenin kalkınmasında ceviz yetiştiriciliğinin büyük önem taşıdığını kaydetti.
- "Aşılamayla yüzde 90 başarı sağladık"
İki yıl önce kurduğu son teknolojiyle ısıtma sisteminin bulunduğu serada 15 bin fidan yetiştirdiğini belirten Akkoyun, fidanların korunması için seranın sıcaklığının en az 15 derece olması gerektiğini bildirdi.
Fidanları aşıladıktan sonra kaloriferle ısıttıklarını ve yaptıkları aşılarda yüzde 90 başarı elde ettiklerini kaydeden Akkoyun, şöyle devam etti:
"Yaklaşık 30 yıldır ceviz fidan üzerine çalışıyoruz. Son 2 yıldır aşılı fidan üzerinde çalışmaya başladık. Aşılı fidanlar daha kısa sürede meyve veriyor. Seramızda Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü ile Van Yüzüncü Yıl Üniversitesince yapılan çalışmalar sonucu tescillenen cevizlerden aldığımız aşıları, seradaki diğer fidanlara aşılıyoruz. Yaptığımız aşılar aldığımız ağaçlarla birebir örtüştüğü için kalite oranı yüksek. Adilcevaz cevizi markalaşma yolunda. İnşallah bu yıl markalaşacak. Yetiştirdiğimiz fidanlarla, ülke genelinde Adilcevaz cevizinden bahçelerin oluşturulmasını ve dışarıdan yapılan ithalatı durdurmayı amaçlıyoruz. Çünkü ülkede tüketilen 10 kilo cevizin 6 kilosu dışarıdan geliyor."
