Ancak bu karar, İran’ın bölgedeki ağırlığını artırmasını frenleyecek, Ortadoğu’da dengelerin ani değil, yavaş yavaş oluşmasına katkı sağlayacaktır.
ABD Başkanı Obama’nın, nükleer anlaşmaya rağmen İran ile Amerika arasındaki anlaşmazlıkların tamamının çözülmediğine dikkat çekmesinin bakın ne gibi sonuçları olacak.
İran, petrol satarak ekonomisini güçlendireceği hesapları yaparken, sattığı her varil petrolle de fiyatların daha aşağıya inmesine katkı sağlayacak. Hatta Ortadoğu’da etkin olmaya çalışan Rusya’nın, muhalif grupları destekleyen Körfez ülkelerinin ekonomik anlamda daha da çökmesine sebep olacak. Nasıl? Ambargonun kaldırılması, bir taşla birkaç kuş avlamak gibi değil mi?
ABD Hazine Bakanlığı’nın İran’ın balistik füze programı sebebiyle uygulamaya başladığı yaptırımlar, Ruhani’nin, “İran dünyayla ilişkilerinde yeni bir sayfa açtı” sözlerini de kursağında bırakmış gibi görünüyor.
DÜŞÜK PETROL FİYATLARI ORTADOĞU’DA NELERE KADİR?
İran’a uygulanan küresel ekonomik ambargonun kalkmasıyla birlikte bölgemizin hareketleneceğine erkenden sevinenlerden olmayalım. Bu geçiş dönemini Türkiye iyi yönetebilirse ekonomik kazanımlarını da artırabilir. Çünkü zaten düşmekte olan petrol fiyatları, dünya petrol rezervlerinin bir numaralı merkezi bölgemizde dengeleri de değiştirecek gibi görünüyor.
Küresel piyasalarda petrol fiyatlarının 20 dolar seviyelerine ineceğine dair tahminler, yönetim yapısı sıkıntılı olan petrol üreticisi ülkeleri de etkileyecek. Ortadoğu’da halihazırda ciddi bir gerginlik, savaş varken bunların üzerine düşen petrol fiyatları da eklenince, ekonomik sıkıntılar ve kontrol edilemeyen halk hareketleri ne olacak? Sevinçle değil, temkinle takip gerekiyor.
Amerika’nın yeni bir ambargoyla İran’a karşı ilave tedbirler alması da bu ülkedeki politik dengeleri şekillendirebilir. Reformcular ile muhafazakârlar, önümüzdeki ay yapılacak seçimlere bu tartışmalar ışığında gidecek ve parlamento da bugünlerde ortaya çıkacak gelişmelere göre oluşacaktır.
Suudi Arabistan bir yandan devlete bağlı petrol şirketi Aramco’yu halka açıp hisse satmayı planlarken, diğer taraftan Ortadoğu’da arka çıktığı siyasi gruplara desteğini azaltabileceği yorumları yapılıyor. Sadece Suudiler değil, diğer Körfez ülkelerinin de Suriye’de İran’a karşı destek oldukları muhaliflere sağladıkları katkıların azalma ihtimali söz konusu.
Ayrıca düşen petrol fiyatları, Türkiye’nin bölgedeki siyasi rakibi konumundaki iki müttefikin; Rusya ve İran’ın da Suriye’deki etkinliğini azaltabilir ve bu durumda muhalifler Esad karşısında ciddi anlamda güçlenebilir.
Merkezi Irak Hükümeti ile Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) de aynı şekilde petrol fiyatlarının düşmesinden zarar görecekler arasında. IŞİD de önemli oranda gelirlerini ele geçirdiği petrol sahalarından sağladığı için zayıflayacaktır.
Dolayısıyla bölgemizi etkileyecek yeni gelişmelerin, bu süreçte dengeleri nasıl değiştireceği çok önemli. Türkiye’nin tüm enerjisiyle bu yeni döneme odaklanması, strateji geliştirmesi şart. Devletlerin, otoritelerin güçsüzleşmesi, var olan kargaşaları daha da artıracağından terör gruplarının rahat barındığı Irak ve Suriye’deki iktidar sorunu, Türkiye’yi de her yönden etkilemeye devam edecektir.
SADECE PETROLDE DEĞİL DOĞALGAZDA DA PANİK
İran’ın petrol piyasalarında neden olduğu fiyat dalgalanması bir süre sonra doğalgazda Türkiye’nin lehine dönecektir. Çünkü gaz fiyatları büyük oranda petrole endeksli olarak belirleniyor. Türkiye de alım yaptığı ülkelerle gaz fiyatlarını 3-6-9 aylık periyotlarla gözden geçiriyor. Ama İran’la 10 yıldan fazladır tahkimde olan gaz fiyatlandırma meselesini henüz aşamadık. Bakalım yeni dönemde neler olacak? TL karşısında değerlenen dolara rağmen küresel piyasalarda düşen enerji fiyatları söz konusu. Bakalım Enerji Bakanlığı bu avantajlı fiyatları vatandaşa ne kadar ve ne zaman yansıtacak?
İran'a füzeli ambargo ayarı açıklandı !
İran ile ticaret yapma hevesinde olanlar ve İranlı yetkililer, Amerika’nın yeni yaptırım kararıyla adeta şaşkına dönmüş durumdalar.
19 Ocak 2016 Salı 11:39
Son Güncelleme: 19.01.2016 11:41