Güneydoğu’daki marketlerin raflarında bugünlerde Kürtçe logosuyla yeni bir zeytinyağı markası göze çarpıyor. Adı Xılxali, Türkçe anlamı ise "çok ıssız".
Al Jazeera internet sitesinden Mahmut Bozarslan’ın haberine göre ürünün fikir sahibi; Hasan Tahsin Gücüm. Deneme amacıyla bin şişe üreterek, piyasaya sürdüğü zeytinyağları, patentli ilk Kürtçe marka olma özelliği taşıyor. Aynı zamanda bölgede unutulmaya yüz tutmuş zeytinyağı üretimini yeniden canlandırmayı hedefliyor.
Yağlar, Mardin’in zeytiniyle ünlü Derik ilçesinin kırsal kesimlerinde yetişen zeytinlerden yapılıyor. Bölgede yaşayan ama 1915 olaylarıyla birlikte önemli ölçüde azalan Ermeni nüfusun başlattığı bir üretimdi. Onlar Derik'i terk ettikten sonra zeytinyağı üretimi de durdu. Hasan Tahsin Gücüm, şu anda yöredeki tek zeytinyağı atölyesinin sahibi.
Gücüm, 50 yıl öncesine kadar Derik’te 11 zeytinyağı atölyesinin bulunduğu söylüyor:
Derik bölgesindeki Ermeniler tarafından yapılıyordu. Bu zeytinyağları sıfır asitli, tadı diğerlerinden farklı, taş baskı ve katkı maddesi yoktur. Kurduğum atölyede, tanıtım için bin tane ürettim. Zeytin sezonu geldiğinde seri imalata başlayacağım. Yıllar sonra Derik’te ilk kez yapılıyor. 50 yıldan sonraki ilk atölyedir.”
İKİ DİLLİ PATENT
Gücüm, markasına patent almak için de başvurdu. Sadece Kürtçe isimle patent alamayacağını düşünen Gücüm, bu nedenle iki dilli patent aldı. Gücüm, şişelerin üzerine ‘Xılxali Zeytinyağı’ yazarak piyasaya sürdü:
Patenti benim adıma verdiler. Xılxali olarak aldım, Xilxali Kürtçe bir isim. Bu markanın Kürtçe olarak piyasada yer almasını istiyorum. Hem Türklere, hem Kürtlere hitap ediyorum.Bir Kürt markasını oluşturmak istedim.
Zeytin bahçesi olmayan Gücüm, köylülerden topladığı ürünlerle üretim yapıyor. Ürünlerini Diyarbakır’da küçük bir dükkanda satışa sunan Gücüm, Kürtçe isimli zeytinyağı piyasada tutarsa, işleri büyütmeyi hedefliyor. Atölyede, zeytinyağı ile birlikte sabun üretimine de başladı.
