Peki binlerce emekli için erken emeklilik müjdesi geldi mi? Emeklilerin zamlı maaşlarıyla ilgili gelişme var mı? Hem SGK hem Bağ-Kur hem de memur emeklilerinin maaşı değişecek. İşte 19.10.2016 tarihi itibariyle emekli zamlarıyla ilgili tüm detaylar
BU AY EMEKLİ OL 300 TL'Yİ AL - 19 EKİM
Ocak'ta SSK ve Bağ- Kur emeklileri için ekstra 100 liralık seyyanen zammı hayata geçiren hükümet, bu düzenlemeyle sadece emeklileri değil, emekli adaylarını da sevindirdi.
Çıkarılan yasa ile 2016 yılı içerisinde SSK ve Bağ- Kur'dan emekli olacaklara da 100 liralık seyyanen zamdan yararlanma imkanı getirildi. 31 Aralık 2016 tarihine kadar SSK ve Bağ-Kur'dan emekli olan herkes, bu 100 liralık zammı alabilecek. Bu tarihten sonra emekli olanlar ise söz konusu artıştan yararlanamayacak. Mevcut emekliler, rutin zamlara ilave yapılan bu artış sayesinde yıllık bin 200 lira gelir artışı elde etti.
Ocak'ta emekli olanlar da aynı artışı elde ederken; Şubat'ta emekliye ayrılanlar da bu yasa sayesinde ayda 100, bu yıl ise bin 100 liralık avantaja kavuştu. Bu ayemekli maaşı bağlananlar da 100 liralık seyyanen zamdan yararlanacak. Maaşları 100 liralık seyyanen zam yansıtılarak bağlanacak. Bu kişilerin böylece ekstra zam yoluyla bu yıl elde edeceği avantaj 300 lira olacak.
Bu 100 liralık ekstra zam düzenlemesi sadece SSK ve Bağ-Kur emeklilerini kapsıyor. Memur emeklileri bu zam kapsamında bulunmuyor. Hükümet, memur emeklilerine ise Eylül 2015'te ortalama 100 liralık ekstra bir artış yapmıştı.
İŞTE EMEKLİ MAAŞLARINI ATTIRMANIN YOLU - 12 EKİM
Çalışanların en büyük hayali emeklilik. Emeklilikte alınacak maaş ise çalışırken belirleniyor. Çalışırken 8 altın kurala dikkat ederek, emeklilikte alacağınız maaşınızı artırabilirsiniz. Emeklilikte rahat etmek için çalışırken önleminizi alın, bu kurallara uymaya çalışın:
* Emekli maaşı hesaplanırken, çalışılan dönemdeki kazançların tamamına bakılıyor. Bu nedenle emeklilik planınızı mümkünse 8-10 yıl öncesinden yapın. Böylece alacağınız maaşı daha da artırabilirsiniz.
* Çok uzun süre çalışmak ya da prim gününün çok fazla olması, maaşı tek başına etkilemiyor. Hatta prim günü daha az olan birisi, günü fazla olandan daha çok maaş alabiliyor. Burada brüt maaş önemli. Maaş 3 bin lira ve üzerindeyse, emekli aylığı yılda 60-70 lira artar.
* Pek çok kişi ek bir işte çalışıyor, genellikle de ikinci iş sigortasız yürütülüyor. İkinci işte sigortanın faydasız olduğu yolundaki düşünceler yanlış. Yapılan ikinci iş için de sigorta primi ödendiğinde SGK'ya bildirilen matrah artıyor ve aylığınız da yükselmiş oluyor.
* Bağ-Kur yerine SSK'dan emekli olmak daha avantajlı. SSK'dan emekli olma imkanınız varsa; isteğe bağlı sigorta, tarım SSK, tarım Bağ-Kur, zorunlu Bağ-Kur seçeneklerini ikinci planda tutun. 1 Ekim 2008'den önce sigortalı olanlarda hangi kurumdan emekli olunacağının belirlenmesi için son 7 yıldaki çalışmalara bakılır. Son 7 yılda 2 kuruma bağlı çalışılmışsa, bin 261 gün (3.5 yılı aşan) hizmetin bulunduğu kurumdan emekli olunur. Son 7 yıllık fiili hizmet süresi içinde hizmet sürelerinin eşit olması halinde ise eşit hizmet sürelerinden sonuncusunun tabi olduğu yasaya göre aylık bağlanır ve ödenir. Yani SSK'dan emekli olmak için son 3.5 yıl SSK'lı olmak ya da 7 yıl içinde 3.5 yılı aşan süre SSK'lı olmak gerekiyor. SSK'dan emeklilik hem daha erken emekli olma hem de daha yüksek maaş alma imkanı sunuyor.
* Son 3.5 yılda Sosyal Güvenlik Kurumu'na tavandan (10 bin 705 lira 50 kuruş) kazanç bildirilirse, tavandan bildirilen her ay için ileride alınacak emekli maaşı yaklaşık 15-20 lira artar. 3.5 yılda tavandan kazanç bildirenlerin maaşında 800 liraya yakın artış görülebilir.
* Bazı işverenler çalışanlarını ya SGK'ya hiç bildirmiyor ya da ücretlerini düşük bildiriyor. İki durumda da çalışanın emekli aylığı daha düşük bağlanıyor. SGK'ya dilekçe vererek veya dava açıp hizmet tespiti yaptırılabilir.
* Emeklilik başvurusu yaparken doldurulan 'Tahsis Formu'ndaki bakmakla yükümlü kişi hanesine eş, çocuk gibi yakınlarınızı eklemeyi unutmayın. Aylık bağlama oranını yükseltir.
Aylık kazanç emekli maaşını belirlemekte en önemli etken. Dolayısıyla öncelikle gerçek maaşınızın bordroda olmasına özen gösterin. Asgari ücretten gösterilmesine razı olmayın. Düzenli nakit ödemeleriniz varsa (ikramiye, prim, kira yardımı vs) bunların da brüt kazanca eklenip eklenmediğine dikkat edin. (Takvim)
BAĞ-KUR'LUYA ÇİFTE FIRSAT - 11 EKİM
Yapılandırma imkanı vergi, prim, ceza, su, öğrenim kredisi gibi borcu olan herkesi sevindirdi. Sosyal Güvenlik Kurumu'na prim borcu bulunan Bağ- Kur'lulara ise çifte fırsat yarattı. Prim borcu nedeniyle emekli olamayanlar ve 5 puanlık indirimi alamayanlar hem bu imkanları elde ediyor hem de borcunu kolayca ödüyor. Yıl, yaş ve prim şartlarını tamamlamasına karşın Bağ-Kur prim borcu bulunması nedeniyle emekli olamayanlar, yapılandırma ile muradına eriyor. Bu kişiler, 31 Ekim'e kadar başvurarak borçlarını yapılandırabiliyor. Böylece hem borcunu daha düşük ödemeyle kapatıyor hem de borcu bittiği için emekli olabiliyor. Emeklilik; peşin ödemeyi seçenlerde, parayı 2 Ocak'a kadar yatırmasının ardından, taksiti seçenlerde ise ödemeler tamamlanınca gerçekleşiyor. Yapılandırma, çalışanlara da çifte fırsat yaratıyor. Prim borcu olanlar bunu kolayca ödeyebildiği gibi, 1 Eylül'de başlayan 5 puanlık prim indirimi uygulamasından da yararlanabiliyor. Çünkü Bağ-Kur'luların bu indirimden yararlanabilmesi için; primlerin yasal süresi içinde ödenmesi, sigortalılıklarından kaynaklanan prim, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve borcunun bulunmaması gerekiyor. Borcunu yapılandırarak ödeme planına bağlayanlar da indirim kapsamına giriyor. İndirim ile birlikte; ödemelerini düzenli yapanların, borcu olup yapılandıranların prim için cebinden her ay 82,35 ile 535,22 lira arasında daha az para çıkacak. Yıllık kazanç 988 ile 6 bin 423 lira arasında olacak.
Yapılandırmada asıl borç aynen kalıyor. Ancak gecikme zammı ve faizi siliniyor, bunun yerine enflasyon (Yİ-ÜFE) güncellemesi yapılıyor. Peşin ödemede belirlenen enflasyon tutarının da yarısı veriliyor. Taksitli ödeme yapanlara ise seçtikleri taksite göre belirlenen katsayı ekleniyor..
EMEKLİYE YÜZDE 50 DAHA FAZLA MAAŞ - 10 EYLÜL
Çalışanların çoğu yaş ve prim şartını yerine getirip bir an önce emekli olmanın hayalini kuruyor. Tabii emekli olmakla her şey bitmiyor. Bağlanacak aylık da çok önemli. Son yıllarda yapılan sosyal güvenlik reformlarıyla aylık bağlama oranları çok düştü. Ancak iş hayatı devam ederken emeklilikte alınacak maaşı yükseltmenin bazı altın kuralları var. Dikkatli borçlanın Askerlik yapan erkek, doğum yapan kadın, yurtdışında bulunanlar için borçlanma hakkı var. Borçlanma yaparken dikkatli olunmalı.
Eğer 2000 yılından önceki bir süreyi borçlanma imkanınız varsa mutlaka bunu değerlendirin. Bütçeniz elveriyorsa tavandan borçlanın. Özellikle 1990-2000 arasında askerlik, doğum ya da yurtdışı borçlanma gibi hakkı olanların borçlanma yapmaları, aylıklarında ciddi artış sağlıyor. Bu kapsamda borçlanma yapanların maaşlarında yüzde 70’e kadar artış oluyor. 50 ve 55 yaş kriteri Aylığını yükseltmek isteyen SSK’lıların yaşa dikkat etmesi önemli.
Bugünkü aylığınız hesaplanırken önce 2000’den önceki çalışmalarınıza bakılıyor. Bu döneme ait çalışmalarınız değerlendirilirken sadece prim gününüz ve kazancınız değil, yaşınız da aylığı etkiliyor. İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı Sadettin Orhan, “Kadınlar için 50, erkekler için 55 yaştan sonra çalışmaya devam edilen ‘her bir yıl’, emekli aylığını yüzde 1 artıyor. Kadınlar 55 yaşında emekli olursa, aylığı yüzde 5 daha yüksek bağlanır. 60 yaşını doldurursa artış yüzde 10’a çıkar” diyor.
Çalıştığınız işyerinde sigortanız yapılmadıysa, geç yapıldıysa veya kazancınız gerçek üzerinden SGK’ya bildirilmediyse dava açma hakkınız var. Bu yönde haksızlığa uğrayan çalışanlara daha düşük aylık bağlanıyor. Haksızlığın önüne geçmek ve yüksek maaş almak için SGK’ya şikayet dilekçesi verin ve İş Mahkemesi’nde hizmet tespit davası açın.
Ek işte çalışan birçok vatandaş bulunuyor. İkinci işte çalışanların neredeyse tamamında ikinci iş için sigortası yok. İkinci sigortanın yararsız olduğu düşünülür. Ama yapılan ek iş için sigorta primi ödendiğinde SGK’ya bildirilen matrah artıyor ve emekli aylığı da yükselmiş oluyor. Sadettin Orhan, bu konuda “Kişi ek iş yaptığı takdirde aylığının ne kadar artacağı, hem 1’inci işindeki hem de ek işindeki brüt ücretine bağlı” dedi.
2000 TL brüt ücretle çalışan kişi, ek iş olarak da aylık brüt 1000 TL’lik bir iş yapıyorsa, bu, kişinin alacağı emekli aylığını yüzde 50 oranında artıracak anlamına gelir. 500 TL kazançla ek iş yapıyorsa, aynı kişinin aylığı yüzde 25 artacak anlamına gelir. Bu artışlar, ek işin de SGK’ya bildirilmesi halinde mümkün.
SSK, emeklilikte çoğu zaman daha avantajlı. Bu nedenle Bağkur’dan SSK’ya geçiliyor. Özellikle 2000 yılı öncesi kaydı olan Bağkurlu’ların SSK’ya geçmesi halinde emekli aylıkları yüzde 15-20 daha yüksek bağlanıyor. Bazı Bağkurlu’lar SSK’ya geçerek 10 yıla varan erken emeklilik hakkına kavuşuyor. Bunun yanında Bağkur’da 9000 gün prim şartı varken SSK’da bu şart 5000 güne kadar iniyor.
SSK’ya geçerken emekliliğe kalan son 3.5 yıl da önemli. Örneğin; 21.5 yıl Bağkurlu, son 3.5 yıl SSK’lı olan biri SSK’dan emekli olur. 1 Ekim 2008’den sonra ilk defa çalışmaya başlayanlar için toplam çalışma süresine bakılacak. En çok hangi statüde prim ödenmişse o statüye göre emekli aylığı bağlanacak. (Posta)
PRİMİ EKSİK OLAN EMEKLİLİK - 06 EKİM
Yıl, yaş şartlarını tamamlamış ancak prim günü eksiği nedeniyle emekli olamayan emekli adaylarının gözü Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nda. Yaklaşık 100 bin kişi, bu konuda müjde bekliyor. Geçmişe dönük borçlanma imkanı sağlanarak emekli olma yolunun açılması talep ediliyor. Daha önce Bakanlık'ın bu konuda çalışma yaptığı yönündeki bilgiler kamuoyuna yansımıştı. Bu konuda çeşitli formüller de gündeme gelmişti.
Ağırlıklı olarak üzerinde durulan formüle göre; kadınlardan 58 yaşı ve 10 yıl sigortalılık süresini, erkeklerden ise 60 yaşı ve 15 yıl sigortalılık süresini tamamlamış olan herkese geçmişe dönük borçlanma imkanı sağlanacak. Bu 2 şartı tamamlamış olanlar, sigortalılık süresi içerisindeki prim ödemesi olmayan bazı süreleri borçlanacak ve böylece emekli olabilecek. Düzenleme, prim eksiği olanlar tarafından heyecanla bekleniyor. TAKVİM'i arayan emekli adayları, "Yaşımız nedeniyle işverenler bizi işe almaya yanaşmıyor. Ayrıca pek çoğumuzun sağlık sorunları bulunuyor. Geçmişe dönük borçlanma yaparak biz de emekli olabilelim" diyor.
