Başbakan Ahmet Davutoğlu'nun 1 Kasım 2015'te gerçekleştirilen 26. Dönem Milletvekili Genel Seçimi öncesinde kamuoyuyla paylaştığı vaatlerden biri olan çeyiz hesabı uygulamasının başlamasına az bir zaman kaldı.
Evlilik hazırlığında olan gençlerin heyecanla beklediği bu destek ile bankaların yurt içi şubelerinde Türk Lirası cinsinden mevduat hesabı veya katılım fonu olarak çeyiz hesabının açılması ve evlilik tarihinden önce en az 3 yıl boyunca bu hesaba düzenli ödeme yapılması gerekiyor.
Yeni Şafak'ın haberine göre, Sosyal Güvenlik ve İş Hukuku Başuzmanı aynı zamanda Çalışma ve Sosyal Güvenlik Derneği Genel Başkanı İsa Karakaş, katılımcıların 27 yaşını doldurmadan ilk evliliğini yapması, aylık ödeme planını seçmesi halinde bir dönem içerisinde üç defadan fazla düzenli ödemeyi aksatmaması ve üç aylık ödeme planını seçmesi halinde bir dönem içerisinde bir defadan fazla düzenli ödemeyi aksatmaması gerektiğini açıkladı.
Evlenene 40 bin lira
Bir dönem içerisinde çeyiz hesabından en fazla iki defa çekim hakkı tanındığını söyleyen Karakaş, çekim hakkının kullanılması halinde çeyiz hesabında kalan bakiyenin, çeyiz hesabının açılış tarihinden itibaren yatırılması gereken asgari tutarlar toplamından az olmaması gerektiğini belirtti.
Düzenli ödeme şart
Bankada açılacak çeyiz hesabına düzenli ödemelerin yapılması gerektiğini vurgulayan Karakaş, “Düzenli aylık ödemelere ilişkin alt sınır 100 TL, üst sınır ise bin TL'dir.
Ödemelerin üç aylık ödeme planına göre yapılması durumunda aylık alt ve üst sınırların 3 katı geçerlidir” dedi.
Ödemelerin farklı tutarlarda yapılmasının da mümkün olduğunu söyleyen Karakaş, “Katılımcı aylık ödeme planını seçmesi halinde bir dönem içerisinde üç defadan fazla düzenli ödemeyi aksatamaz.
Katılımcı üç aylık ödeme planını seçmesi halinde bir dönem içerisinde bir defadan fazla düzenli ödemeyi aksatamaz” ifadelerini kullandı. Yukarıda belirlenen şartlardan herhangi birinin ihlali durumunda ise hesabın, çeyiz hesabı statüsünden çıkarılacağı ve hesaba devlet katkısının ödenmeyeceği belirtildi. Şartlara uyarak en az 3 yıl birikim yapanlar, devlet katkısı alabilecek.
Çeyiz hesabına devlet katkısı 5 bin lirayı aşamayacak.
Banka sorumlu
Katılımcılara sadece tek çeyiz hesabı için devlet katkısı ödeneceğini belirten Karakaş, bu nedenle birden fazla çeyiz hesabı açılması durumunda hesapların birleştirilemeyeceğini söyledi. Çeyiz hesabından faydalanmak için gerekli olan temel şartlardan birinin de 27 yaşını doldurmadan ilk evliliğin yapılması olduğunu vurgulayan Karakaş, yaş koşulunun aşılması halinde elbette ki devlet katkısından yararlanmanın mümkün olmayacağını vurguladı.
Karakaş sözlerini şöyle sürdürdü: “Hak sahipliğinin tespitinden ve aktarılacak devlet katkısının doğru ve tam hesaplanmasından çeyiz hesabının bulunduğu banka sorumludur. Banka hak sahipliğinin tespitinde, hak sahibi tarafından verilen ilk evliliği olduğuna dair belge ile kendi nezdindeki bilgileri kullanacaktır.”
Çeyiz hesabı ile BES'in farkı
“Ailenin ve Dinamik Nüfus Yapısının Korunması Programı” kapsamında hayata geçen çeyiz hesabının bazı yönleriyle bireysel emekliliğe benzediğini ifade eden Karakaş, “Bireysel emeklilik sadece 27 yaşını doldurmadan evlenecek olan gençleri değil ülke nüfusunun tamamını kapsıyor.
Bireysel emeklilik uzun vadeli, çeyiz hesabı ise kısa vadelidir. Diğer yandan çeyiz hesabında azami ödeme miktarı bin lira ile sınırlı iken bireysel emeklilikte bir sınır bulunmuyor. Ayrıca yaş sınırı, giriş aidatı ve diğer birçok yönden farklılıklar var” ifadelerini kullandı.
Kadın istihdamı için cazip teşvikler var
Hükümetin evliliği ve çocuk yapmayı teşvik edici diğer politikalarını da değerlendiren Karakaş, “2004 yılında Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı nezdinde istihdamın artırılması ve işsizliğin azaltılması komisyonlarında aktif olarak görev yaptım.
Bu görevim esnasında maalesef istihdam üzerinde aşırı formalitelerin bulunduğunu, istihdamı teşvik edici düzenlemelerin yok denecek kadar az olduğuna mütali oldum. Bu şartlarda dezavantajlı gruplar arasında olan kadınların anne olmaları halinde çalışmaları adeta imkansız gibi.
Bütün bu olumsuzlukları göz önünde bulundurarak özelikle kadınlar ile ilk defa istihdama katılacak gençlerin işe alınmasının teşviklerle cazip hale getirilmesi gerektiği yönünde çalışmalar yapmıştık. Aradan geçen 12 yılı aşkın zaman zarfında kadınların istihdama katılması yönünde son derece cazip teşvikler uygulandı” dedi.
Diğer yandan kadınların özelikle annelerin emekliliğinin kolaylaştırıldığını söyleyen Karakaş, “Son Torba Kanunu ile getirilen düzenlemelerle birlikte kadınların tam gün yerine part-time çalışarak tam aylık almaları ve ayda 30 gün sigortalı olmaları sağlanmış bunun üzerine ücretsiz izin almaları kolaylaştırılmıştır” sözlerini kullandı.
Karakaş sözlerini şöyle sonlandırdı: “Bütün bu düzenlemelerle birlikte her şeyden önce ekonomik kalkınmanın sağlanması, bozulan sosyal güvenlik dengelerinin yerine oturtularak aktif-pasif dengesinin sağlanmasının yanı sıra daha da önemlisi aile yapısının dolayısıyla milli, kültürel varlıklarımızın korunması ve sağlıklı nesillerin yetişmesinde büyük rol oynayacaktır
