Adana'da domuz gribinden 2, Sivas'ta 1 kişinin hayatını kaybetmesinin ardından Sağlık Bakanlığı Türkiye genelinde domuz gribinden 8 kişinin öldüğünü açıkladı.
DOMUZ GRİBİNDEN NASIL KORUNABİLİRİZ?
Gazi Üniversitesi Başhekemi Prof. Dr. Kadriye Altok, 'Öksürük ile beraber ateş, boğaz Ağrısı, yaygın vücut ağrısı gibi ağır bir tablo varsa hastanelere müracaat etmek gerekir' dedi.
Gazi Üniversitesi Başhekemi Prof. Dr. Altok, domuz gribinden korunmanın ve domuz gribiyle mücadele etmenin yollarını aktardı.
Grip mevsimi olması nedeniyle domuz gribinin arttığına dikkat çeken Prof. Dr. Altok, "Genel olarak grip bu mevsimde artıyor zaten. Yeni bir şey değil. Gripli kişilerle yakın temasta bulunmamak ve çok sık tokalaşmamak uygun olabilir. Çok ağır olmayan ya da acil olmayan vakaların acil servislere müracaat etmemesi uygun olur diye Enfeksiyon Kontrol Komitesi bizlere öneride bulunuyor.
Eğer öksürük ile beraber ateş, boğaz ağrısı, yaygın vücut ağrısı gibi ağır bir tablo varsa müracaat etmek gerekir. Ama basit gribal enfeksiyonlarda da acaba domuz gribi miyim diye acile koşmak bir risk faktörü olabilir hastalar için. Çünkü oraya başvuran daha ağır grip vakaları da olabiliyor" diye konuştu.
Hastaneye gelen hastaların tablonun durumuna göre kategorize edildiğini ve ardından ağır vakaların gözlem altına alındığını belirten Prof. Dr. Altok, "Herkeste pozitif çıkmıyor. Pozitif olanların da hepsi ağır seyretmiyor. Eğer hafif grip geçiriyorsak istirahat etmek, sağlıklı beslenmek kısa zamanda toparlanmayı sağlıyor. Bu yüzden gripli kişilerin kalabalık ortamlara girmemesi gerekiyor. Çocukların okula gönderilmemesi bir tedbir olabilir" ifadelerini kullandı.
DOMUZ GRİBİ OLDUĞUMUZU NASIL ANLARIZ?
Griple ilgili semptomların fazla olması ve hastanın kısa sürede vücudunu toparlayamaması gibi bir tablonun olması durumunda hastaların hastaneye başvurması gerektiğini söyleyen Altok, şöyle devam etti:
"Yüksek ateş, yaygın vücut ağrısı, hastayı böyle yere yapıştıracak şekilde ağır tablolar oluşturuyorsa gelebilirler. Bunun için Sağlık Bakanlığı domuz gribinde kullanılan antiviral tedaviyi tüm hastanelere dağıtmış durumda. Ücretsiz olarak biz de hastalarımıza depolarımızdan bunları sunuyoruz. Ama herkeste ağır seyretmiyor. Eğer altta yatan bir hastalığı varsa, şeker hastalığı varsa, kalp, akciğer hastalığı ve böbrek yetmezliği varsa bunlarda ağır seyredebiliyor tablo. Bu hastaların daha da dikkatli olması gerekiyor."
ÇOCUKLAR DİKKAT
Domuz gribini çocukların daha çabuk kapabileceğine dikkat çeken Prof. Dr. Altok, "Çocukları çok kontrol edemiyorsunuz. Onlar el hijyenliğine çok dikkat edemiyorlar. O yüzden mümkün olduğu kadar kalabalık ortamlardaki aktivitelerin bu mevsimde biraz sınırlandırılması lazım. Gripli çocukların da evlerine yönlendirmesi lazım hem de anne ve babaların okula göndermemesi uygun olur" açıklamasında bulundu.
Gazi Üniversitesi Hastanesi'nde, domuz gribi teşhisi konulan bir hastanın olduğunu belirten Prof. Dr. Altok, hastanın durumu hakkında şu bilgileri verdi:
"Hastanemizde 33 yaşında şeker hastası olan genç bir hasta var. Özel bir merkeze başvurmuş bir hafta önce ve akciğer enfeksiyonu tanısı konulmuş. Antibiyotik tedavisi verilmiş. 6 Ocak tarihinde bizim hastanemize yatarak tedavisine başlandı. Dün akşam durumu ağırlaştığı için yoğun bakıma alındı hasta. İzole yoğun bakımda takip ediliyor. Solunum cihazındaydı ama dün solunum cihazı yeterli olmadığı için ekmo dediğimiz daha özel bir cihaza bağlandı hasta. Bu kalp akciğer pompasıdır. Ağır kalp ve akciğer hasarı olan ya da hastalığı olan kişilerde organların dinlendirilmesini sağlayan bir cihazdır. Dünkü sonuçlarında da domuz gribi pozitif geldi.
Buna bağlı akciğer enfeksiyonu olduğunu düşünüyoruz. Akciğeri dinlendiriliyor şuan da. Kirli kan alınarak oksijen miktarı arttırılıp karbondioksit oranı düşürülerek hastaya tekrar geri veriliyor. Durumu ise stabil. Daha kötüye gitmiyor. Ama kritik bir vaka ve ağır seyrediyor. Kalp damar cerrahisi, kardiyoloji, göğüs hastalıkları, enfeksiyon hastalıkları ekipleri bu hastayı iyileştirmek için olağanüstü bir çaba gösteriyorlar. Özel hastanede hızlı antijen testi yapılmış ve negatif çıkmış. Bu testin negatif ya da pozitif çıkması daha yüksek olasılık. Yani çok spesifik bir test değil. O yüzden antibiyotik tedavisi verilmiş. Bize başvurduktan sonra yapılan testte ise hastanın domuz gribi olduğu tespit edildi."
DOMUZ GRİBİ TESTİ
Domuz gribinin teşhisi konusunda yapılan testler hakkında da bilgi veren Prof. Dr. Altok, "Hızlı antijen testi daha kısa sürede sonuç verebilen bir test. Ama duyarlılığı o kadar yüksek değil. Bu kesin tanıyı koymak için daha detaylı ve biraz daha uzun zamana ihtiyaç olan testler oluyor" diye konuştu.
TEDAVİSİ GÖZ ARDI EDİLMEMELİ
Hayatın olağan akışı içinde her an herkese bulaşabilecek bu ölümcül hastalığın belirtileri halen Türkiye toplumu tarafından tam olarak bilinmiyor. Hastalık gribe benzediği için ilk zamanlarda gösterdiği belirtiler grip zannedilerek göz ardı edilmesine neden oluyor. Oysa ki; domuz gribi için erken teşhis ve tedavi önemli. Genel olarak solunum yoluyla bulaşan hastalıktan sakınmak için özellikle el hijyenine ve kalabalık ortamların havalandırılmasına dikkat etmek gerekiyor.
KALABALIKTA BULAŞMA ORANI YÜKSEK
Domuz gribi, grip gibi mevsimsel olarak soğuk ve kapalı mekanların yeteri kadar havalanmaması gibi etkenlerden dolayı ortaya çıkabiliyor. Durum böyle olunca da kalabalık ortamlar daha riski olarak görülüyor çünkü, gribin bulaşma oranı bu ortamlarda çok daha yüksek. Son 50 yılın en ölümcül hastalıklarından biri olarak kabul edilen salgın; yüksek ateş, baş ağrısı, boğaz ağrısı, vücut ağrısı, öksürük, halsizlik gibi belirtilerle kendini gösteriyor.
ÖKSÜRÜK VE HAPŞIRIKLA BULAŞABİLİYOR
Domuz gribi, kişiden kişiye öksürme ve hapşırma yoluyla bulaşabiliyor. Hastalık taşıyan birinin hapşırdığı veya öksürdüğü mekanın yeteri kadar havalandırılmamasından dolayı da grip, kalabalık ortamlarda rahatlıkla insandan insana geçebiliyor.
EL, BURUN VE YÜZ HİJYENİ ÖNEMLİ
Genellikle solunum yoluyla bulaştığı bilinen hastalığın, hasta insanların nefeslerinin geçtiği telefon avizesi ya da hapşırdıktan sonra elleri ile dokundukları yüzeylerle temas edimesiylede bulaşabiliyor.
Hasta olmayan insanların bu yüzeylere dokunduktan sonra ellerini yüzlerine ya da burunlarına götürmeleri de hastalığın bulaşma yollarından birisi olarak gösteriliyor. Hastalanan kişiler, hastalığın belirtileri başlamadan bir gün öncesinden başlayarak 7 gün boyunca bulaşıcı özellikler taşıyor.
Hastalık için hamileler, çocuklar ve yaşlılar riskli gruplar içinde yer alıyor. Bu gruplardaki hastalarda, hastalık normalinden daha ağır ilerliyor.
DOMUZ GRİBİNİN ÇOCUKLARDAKİ ACİL DURUM BELİRTİLERİ
- Hızlı nefes alma ya da solunum güçlüğü
- Mavimsi cilt rengi
- Yeterince sıvı alamama
- Uyanamama ya da uyaranlara cevap verememe
- Huzursuzluk
- Grip benzeri semptomlara ek olarak ateş ve şiddetli öksürük
YETİŞKİNLERDEKİ ACİL DURUM BELİRTİLERİ
Yetişkinlerde acil tıbbi yardım gerektiren durumlar şunlardır:
- Solunum güçlüğü veya nefes darlığı
- Göğüs ya da karın içinde ağrı veya basınç
- Ani baş dönmesi
- Şiddetli bulantı ve kusma
Hastalığın tedavisi için kullanılan ilaçlara, hastalığın belirtileri görüldükten sonraki iki gün içerisinde doktor kontrolünde başlanması gerekiyor.
SON 50 YILIN EN ÖLÜMCÜL HASTALIĞI
Dünya Sağlık Örgütü tarafından "geniş çaplı salgın" olarak tanımlanan "İnfluenza H1N1" yani domuz gribi, son 50 yılın en önemli salgını olarak kabul ediliyor. 2009 yılının Mart ayında Meksika'da kitlesel bir salgına dönüşerek ortaya çıkan hastalık, domuzlarda görülen bir tür grip virüsünün genetik değişim geçirmesi nedeni ile "domuz gribi" adını almıştır. Salgın hastalık 2009 Mart'ından sonra Latin Amerika ve Amerika'nın ardından tüm dünyaya yayıldı.
DOMUZ GRİBİ BELİRTİLERİ NEDİR? NASIL KORUNULUR?
Domuz gribi nedir?
Domuz gribi, A(H1N1) tipi virüsten kaynaklanan, insanlarda hastalığa yol açan viral bir hastalıktır. Hastalık ilk kez Meksika ve ABD’de görülmüş ve daha sonra birçok ülkeye yayılmıştır. Bu virüse ” domuz gribi” denmesinin sebebi, domuzlar arasında görülen grip virüslerine çok benzediğinin gösterilmiş olmasıdır. Bu yeni virüs insan, domuz ve kuş virüslerinin bir karışımıdır.
Domuz gribi (A/H1N1) virüsü bulaşıcı mıdır?
Domuz gribi A(H1N1) virüsü bulaşıcıdır ve insandan insana geçmektedir.
Domuz gribi (A/H1N1) nasıl bulaşmaktadır?
Domuz gribinin de yine mevsimsel griple aynı şekilde yayıldığı düşünülmektedir. Grip virüsleri insandan insana öksürük ve hapşırma yoluyla bulaşmaktadır. Grip virüsü bulaşan bir yere dokunulduktan sonra, eller ağız ya da buruna götürüldüğünde de hastalık bulaşabilir. İçme, kullanma ve havuz sularıyla bulaşma gösterilmemiştir.
Domuz gribinin (A/H1N1) belirtileri nelerdir?
Domuz gribinin belirtileri, insanlarda görülen grip belirtilerine benzerdir. Bunlar; ateş, öksürük, boğaz ağrısı, yaygın vücut ağrısı, baş ağrısı, üşüme ve yorgunluk gibi belirtileri içermektedir. Bazı vakalarda kusma ve ishal de görülebilmektedir.
Hastalığa yakalanan kişiler ne kadar süreyle bulaştırıcıdır?
Kişiler, belirtilerin başlamasından bir gün öncesi ve 7 gün sonrasına kadar bulaştırıcıdırlar.
Daha çok hangi yüzeyler bulaşma kaynağıdır?
Öksürük ve hapşırma yoluyla, hasta kişinin tükürük zerrecikleri havaya yayılarak sandalye, masa gibi yüzeylere bulaşabilir. Kişi virüsün bulaştığı bir yere dokunduktan sonra ellerini ağzına, gözlerine veya burnuna sürerse virüs bulaşabilir. Bu yüzeylerde virüsün ne kadar süreyle canlı kalabileceğini etkileyen ısı, nem oranı, yüzey niteliği gibi pek çok faktör söz konusudur. Hasta kişinin temasının olduğu bu yüzeylere dokunulmamalı, herhangi bir sebeple dokunulduysa eller yıkanmalıdır.
Domuz gribi virüsü cansız yüzeylerde ne kadar yaşar?
Kapı kolu, masa, bardak vb yüzeylerde virüs 2-8 saat canlı kalmaktadır. Bu yüzeylerin sık sık temizlenmesi ve ellerin sık sık yıkanması, bulaşma riskini de en aza indirecektir.
Ev eşyalarının temizliğinde nelere dikkat etmek gerekir?
Grip virüsünün yayılmasını önlemek için, yüzeylerin (masalar, kapı kolları, banyo yüzeyleri, mutfak tezgahı, oyuncaklar vb) günlük temizlikte kullanılan deterjanlarla temizlenmesi yeterlidir. Günlük kullandığımız temizlik maddeleri dışında klor, hidrojen peroksit, iyotlu antiseptikler ve Alkol gibi bazı kimyasal maddeler de etkilidir.
Hastalara ait çarşaf, çamaşır, havlu ve kap kacağın ayrı olarak yıkanmasına gerek yoktur. Ancak, bu eşyalar yıkanmadan başkası tarafından kullanılmamalıdır. Bu çarşaflar mümkün olduğunca elle temas edilmeden taşınmalı ve yıkanmalıdır. Hastanın çarşafları, çamaşırları değiştirildikten sonra eller mutlaka sabunlu suyla yıkanmalıdır. Hastaya ait kap kacak ya bulaşık makinesinde ya da elde deterjan kullanılarak yıkanmalıdır.
Erişkinlerde acil müdahale gerektiren belirtiler nelerdir?
Zor nefes almak veya nefes darlığı
Bilinç bulanıklığı
Sık ve uzun süreli kusma
Çocuklarda acil müdahale gerektiren belirtiler nelerdir?
Hızlı veya zor nefes alma
Vücutta solgunluk ya da morarma
Beslenememe
Uyarılara cevapta azalma ve uykuya meyil
Huzursuzluk
Ateşle beraber döküntü görülmesi
Domuz Gribi Tanısı
Tanı PCR yöntemi ile konulmaktadır. Test bu konuda özelleşmiş laboratuvarlarda yapılmaktadır.
Domuz gribini tedavi eden ilaçlar var mıdır?
Evet. Domuz gribinin tedavisi veya bu hastalıktan korunmak için doktor kontrolünde kullanılabilecek ilaçlar mevcuttur. Bu ilaçlar doktor tarafından önerilmedikçe, reçetesiz olarak kesinlikle kullanılmamalıdır.
Domuz gribinden kendimi nasıl koruyabilirim?
Aşağıdaki önlemleri alarak sadece gripten değil; grip gibi solunum yoluyla bulaşan tüm hastalıklardan kendinizi koruyabilirsiniz:
Öksürme ve hapşırma sırasında ağzınızı ve burnunuzu bir mendil ile kapatınız. Mendilinizi kullandıktan sonra çöp sepetine atınız.
Öksürdükten ve hapşırdıktan sonra ellerinizi bol sabun ve suyla yıkayınız. Alkol içeren el yıkama antiseptikleri de etkilidir.
Kirli ellerinizle gözlerinize, burnunuza ve ağzınıza dokunmayınız.
Domuz gribine yakalanırsanız, belirtilerin başlamasından 7 gün sonrasına ya da belirtilerinizin tamamen geçmesinden bir gün sonrasına kadar evde istirahat ediniz.
Hastalığın bulaşmaması için çevrenizdeki kişilerden uzak durunuz.
Bulunduğunuz mekanı sık sık havalandırınız.
