Grip virüsleri herkesi etkiliyor, savunma sistemi zayıf kişileri çok daha olumsuz etkiliyor, günlerce yatağa bağlıyor. Hasta eğer biraz yaşlı ise öldürücü olabiliyor.
Yaşadığımız toplumda grip salgınından etkilenmemek mümkün değil. O zaman yapılacak iş, vücudun savunma sistemini güçlendirmek. Savunma sistemini güçlendirecek en önemli etkenlerden birisi antioksidan vitaminler.
ANTİOKSİDAN NE DEMEK?
Canlılarda metabolik olaylarda kimyasal süreçler içinde oksijen molekülü ile reaksiyonda oksidasyona uğrayan vücudun yapı taşları (yağlar vb.) bir elektron kaybederler. Bu oksitlenme sonucu ortaya serbest dolaşan “yıkım ürünleri”, bilimsel adıyla “serbest radikaller” açığa çıkar.
Serbest radikaller, aksi görüşler de olsa genel olarak hücre için zararlıdır. Yüksek derecede reaktif bu moleküller kolayca reaksiyona girer ve hücrede oksidatif stres ortaya çıkar. DNA kırılmaları artar. Vücutta biriken serbest radikaller temizlenmezse vücudun savunma sistemi çöker, hücrenin yapısı değişebilir, hatta hücre ölümü hızlanır. Hızlı yaşlanmadan kansere kadar birçok olayın sorumlusu serbest radikaller kabul edilir. İşte vücutta serbest radikalleri temizleyen “enzimler, vitaminler ve minerallere” antioksidanlar adı verilir.
HANGİ MADDELER ANTİOKSİDAN ETKİLİ?
Antioksidanlar iki grupta değerlendirilebilir. Bunlardan bir bölümü vücudun kendisi tarafından üretilir, bir bölümü de dışarıdan gıdalarla alınır. Vücudun kendisi tarafından savunma sistemi olarak üretilen antioksidanlar “peroksidaz, katalaz, süper oksit, dismutaz (SOD)” gibi enzimlerdir.
Dışarıdan gıdalarla alınan antioksidanlar içinde en önemlileri vitaminlerdir. E vitamini (Tokoferol), A vitamini (karoten), C vitamini (askorbik asit), alfolipoik asit, likopen polifenoller (çay, kahve, şarap, üzüm çekirdeği) sayılabilir.
A VİTAMİNİ
Güçlü bir antioksidan ve koruyucudur, yağda çözülür, aşırı alımında birikici etkisi vardır, genel olarak bitkisel kaynaklı A vitamin öncülerine karotenoidler, hayvansal kaynaklı olan gruba ise retinoller denir.
Kandaki karotenoid miktarı ile hücredeki oksidatif hasarın önlenmesi arasında çok anlamlı bir ilişki vardır. A vitamininin DNA’yı koruduğu gösterilmiştir. A vitamini, dokuların bakım ve onarımını artırır, yeni hücre oluşumuna neden olur, görme gücünün artışında, körlüğün önlenmesinde önemli rol oynar. Eksikliğinde gece körlüğü, deride pullanma, büyüme ve yetişmede yavaşlama olur, savunma sistemi azalır.
Karotenoidler en çok kış bitkilerinde bulunur. Havuç, ıspanak, balkabağı, patateste yüksek orandadır. Biber, bezelye, fasulye ile brüksel lahanası, brokoli ve pırasa A vitamininden zengindir.
Hayvansal kaynaklı A vitamini ya da retinoller, yumurta, peynir, yoğurt, süt ve ton gibi büyük balıklarda bulunur. En çok retinolün ciğerde olduğu bildirilmiştir, tavuk ve kırmızı ette de retinol vardır.
A vitamini fazlalığı baş dönmesi, çift görme gibi problemler, baş ağrısı, kasılma nöbetleri, kas güçsüzlüğü, dudaklar ve avuç içlerinin soyulması, şiddetli kusma, kafa içi basıncı artışı şeklinde belirti verir. Bu nedenle aşırı doz vitaminden kaçınmak gerekir.
C VİTAMİNİ
Halk arasında C vitamini kullanmak, gripten korunmak için en popüler tedavi yöntemlerinden biri. Gerçekten de C vitamini ya da askorbik asit, en güçlü antioksidan vitaminlerdendir.
C vitamini kullanımının DNA hasarını azalttığına, savunma sistemini güçlendirdiğine ve hücre tamir mekanizmalarını artırdığına dair yayınlar mevcut. Akciğer, mide ve yemek borusu kanserlerinden önleyici etkisi gösterilmiştir. Kemik, diş ve cilt sağlığında çok etkilidir. C vitamini vücut tarafından üretilemez, gıdalarla alınır. Doğal C vitamini özellikle turunçgillerde, portakal, mandalina, limon, greyfurt ile yeşil yapraklı sebzelerde zengindir.
