Diyabetli hastaların sayası günlerce artmaya devam ediyor. Sağlıkçılar Diyabet'e karşı insanları uyarıyor. Peki Diyabet nedir ve nasıl korunuruz?
Dünya Sağlık Örgütü’nün kuruluş günü olan 7 Nisan ’Dünya Sağlık Günü’ olarak kutlanıyor. Bu kapsamda her yıl, dünya genelinde önemli bir halk sağlığı problemi gündeme getiriliyor. 2016 ’Diyabet’ olarak belirlenerek, diyabet hastalığı konusunda farkındalık oluşturmak hedefleniyor. Dünyada yaklaşık 350 milyon kişinin diyabet, ya da halk ağzıyla şeker hastalığına yakalandığı düşünülüyor. Diyabete bağlı rahatsızlıklar nedeniyle 2010 yılında hayatını kaybeden insan sayısının 3,4 milyon civarında olduğu tahmin ediliyor. Alman araştırmacılara göre, diyete bağlı obezite ve diyabetin epigenetik olarak çocuklara aktarılabiliyor.
diyabetli-cocuklar-gidahattiİki çeşit olan diyabetin tip 1 olarak adlandırılan çeşidi vücudun insülin üretmemesi sonucu oluşmakta. Buna yol açan sebep henüz biliniyor. Belirtiler aşırı idrar üretimi, aşırı susuzluk, sürekli açlık, kilo kaybı, görüş bozuklukları ve yorgunluk. Yeryüzünde diyabet hastalarının %90’ının sahip olduğu tip 2 diyabet ise büyük oranda aşırı kilo ve fiziksel aktivite eksikliği nedeni ile ortaya çıkıyor. Belirtiler tip 1 diyabetinkilere benzemekle beraber daha hafif olabilir, bu nedenle doğru tanı hastalığın yerleşmesinden ve kötü etkilerinin oluşmasından sonra konulabilir. Yakın döneme kadar sadece yetişkinlerde görülen tip 2 diyabet artık çocuklarda da ortaya çıkabiliyor.
Hangi besin, hangi hastalıklarla savaşıyor?
Çevresel Sağlık Araştırma Merkezi Deneysel Genetik Enstitüsü’ne (IEG) bağlı araştırmacıların fareler üzerinde gerçekleştirdiği çalışmaya göre yüksek oranda yağ içeren gıdalar tüketerek obez olan ve tip 2 diyabet geliştiren diyabet-ve-cocuk-gidahattifarelerin yavrularında da bu rahatsızlıklar oluşuyor.
Sonucu etkileyebilecek bütün etkenleri ortadan kaldırmak amacıyla obez bireylerden sadece sperm ve yumurtaları alarak yavruların sağlıklı farelerin rahminde gelişmelerini sağlayan araştırmacılar, bu sayede annenin hamilelik sırasında tükettiği diyet ve davranışlarının bebeğe yansımasını önlemiş oldular.
Anneden çocuğa geçebiliyor
Elde ettikleri sonuçlara göre epigenetik (DNA dizisindeki değişikliklerden kaynaklanmayan, ama aynı zamanda ırsi olan) bilgilerin yavrulara aktarılarak bu yavrularda da aşırı derece obezite oluştuğunu bildiren araştırma direktörü Prof. Johannes Beckers, insanlarda olduğu gibi anneden gelen bilgilerin babadan gelen bilgilere göre çok daha etkili olduğunu ifade etti.
Sağlıksız diyetler sonucunda oluşan metabolik rahatsızlıkların epigenetik olarak kalıtımının 1960’lardan beri dünyada diyabetin yaygınlaşmasının arkasında yatan önemli etkenlerden biri olabileceğini belirten IEG direktörü ve çalışmanın başlatıcısı Prof. Martin Hrabe de Angelis, bu artışın genlerde (DNA) yaşanabilecek değişimlerden kaynaklanmasının mümkün olmadığını çünkü bu değişimin çok hızlı gerçekleştiğini açıkladı.
Hangi yaşta, hangi fiziksel aktivite yapılmalı?
Genetik kalıtıma kıyasla epigenetik kalıtım tersine çevrilebilir olduğu için araştırmacılar gözlenen obezite ve diyabetin gelişimini etkilemenin mümkün olabileceğini belirtiyorlar. Darwin ve Lamark’ın kalıtım ve evrim üzerine olan teorilerine değinen araştırmacılar, bu teorilerde ebeveynin sahip olduğu karakteristiklerin çocuklara geçebileceğinin belirtildiğinin altını çizdiler.
Yaptıkları araştırma sonuçlarının bu teorileri doğrulayan ilk araştırma olduğunu ifade eden araştırmacılar, bu sayede kalıtım biliminde yeni kapıların açıldığını söylediler.
Dünya Sağlık Örgütü’nün kurulduğu gün olan 7 Nisan 1948 tarihinden bu yana her yıl 7 Nisan günü ’Dünya Sağlık Günü’ olarak kutlanmaktadır. Her yıl bu günde, dünya genelinde önemli bir halk sağlığı problemi gündeme getirilmektedir. 2016 yılı Dünya Sağlık Günü Teması da ’Diyabet’ olarak belirlenmiş ve toplumda diyabet hastalığı konusunda farkındalık oluşturmak hedeflenmiştir.
Diyabet sık görülen, kontrol altında tutulmazsa erken yaşta ölümlere ve engelliliğe yol açan, yaşam kalitesini olumsuz yönde etkileyen önemli bir halk sağlığı sorunudur. Yaşam boyu izlem ve tedavi gerektirir.”dedi.
Sağlık hakkında merak ettiğiniz en güncel gelişmelere sitemizden ulaşabilirsiniz. Yorum ve görüşleriniz bizim için değerlidir.
